W drodze zmierzającej ku dorosłości, młodemu człowiekowi towarzyszy na różnych etapach edukacyjnych wiele osób. W podejmowaniu decyzji zawodowych, a także i związanych z faktem wyboru szkoły średniej pomagają młodemu człowiekowi nauczyciele, wychowawca, pedagog szkolny. Jednak największą rolę w doradztwie zawodowym spełniają rodzice.
Państwa wiedza i doświadczenie życiowe niejednokrotnie mają zasadniczy wpływ na decyzje, jakie
w zakresie przyszłości zawodowej podejmuj wasze dziecko pod koniec poszczególnych etapów swojej edukacji. Od przygotowania i wiedzy rodziców niejednokrotnie zależy czy dziecko podejmie właściwą decyzję pod kątem wyboru szkoły średniej i późniejszej ścieżki zawodowej.
Co jest istotne dla rodziców, aby móc skutecznie i odpowiedzialnie pomóc dziecku w podjęciu decyzji co do swojej przyszłości?
Każdy zawód jak i kierunki kształcenia mają różne wymagania. Dlatego przy ich wyborze należy zwrócić uwagę na następujące kwestię:
– umiejętności i zdolności – co nasze dziecko potrafi robić? Czy potrafi się szybko uczyć aby umiejętności, konieczne do wykonywania danego zawodu nabyć?
– zainteresowania- co nasze dziecko lubi robić ? Jak spędza na co dzień czas wolny ? Jakich przedmiotów lubi się uczyć i czy oceny z tych przedmiotów świadczą o ich poziomie wiedzy ? Co ogląda czy czyta ? Czy ma wybrany zakres zajęć czy rzeczy, którymi chętnie się zajmuje ?
– stan zdrowia- czy aktualne zdrowie pozwala na wykonywanie w przyszłości wybranego zawodu? Np.. Czy ktoś, kto chce być fryzjerem nie ma jakiś alergii i chorób kręgosłupa ? Czy przyszły zawodowy kierowca nie jest daltonistą?
– temperament i cechy charakteru- jak funkcjonuje młody człowiek pod kątem emocji? Jak się porusza ? Czy wykonuje czynność szybko czy wolno? Jak reaguje na różne sytuacje życiowe? Jak reaguje na sytuacje stresowe? Czy lubią pracę z dziećmi czy z ludźmi dorosłymi? Czy lubią pomagać, opiekować się innymi?
– perspektywy przyszłego zatrudnienia- czy po ukończeniu wybranej szkoły jest zapotrzebowanie na rynku pracy w konkretnym zawodzie?
– temperament i cechy charakteru- jak funkcjonuje młody człowiek pod kątem emocji?
W jakim zakresie rodzice mają wpływ na decyzje zawodowe dziecka?
– kształtują postawę dziecka do pojęcia praca,
– wyrabiają nawyki, przystosowują do wykonywania obowiązków w domu oraz
pozostałych środowiskach funkcjonowania dziecka,
– są źródłem informacji o zawodach jakie na co dzień sami wykonują,
wdrażają dzieci do poszczególnych prac,
– kierują rozwojem zainteresowań dziecka,
– wyrabiają w dziecku szacunek do pracy innych osób.
Postawy rodziców wobec wyboru przez dziecko szkoły i zawodu:
- dyrektywna – rodzic wie jaki zawód i szkoła jest najlepsza dla swojego dziecka.
- liberalna– rodzic zostawia decyzje bez większego zaangażowania ze swojej strony dziecku co do wyboru szkoły i zawodu. Nie doradza.
- partner– rodzic znając zasoby dziecka jest doradcą i służy pomocą w dokonywaniu wyboru na zasadzie równości i dialogu.
Co robić? Jak pomagać i wspierać dziecko w wyborze szkoły i zawodu?
– szczera rozmowa z dzieckiem na temat planów na przyszłość w zakresie szkoły i zawodu,
– zebranie wiadomości na temat zasobów i możliwości dziecka, które mogą mieć istotne znaczenie
w przyszłym zawodzie tj.: zainteresowania, umiejętności, zdolności, stan zdrowia,
– skierowanie dziecka na spotkania i konsultacje z doradcą zawodowym, pedagogiem czy psychologiem szkolnym
– konsultowanie spostrzeżeń zebranych z kontaktu z dzieckiem z obserwacjami nauczycieli, wychowawców, pedagoga i psychologa dotyczących funkcjonowania dziecka w środowisku szkolnym pod kątem cech, predyspozycji, umiejętności i zdolności.
– zbieranie istotnych wiadomości na temat planowanego zawodu : wymagań zdrowotnych, czasu
i charakteru pracy, predyspozycji i wymagań do jego wykonywania, przeciwskazań itp..
– śledzenie wraz z dzieckiem wykazu szkół , których ukończenie daje możliwość zatrudnienia w danym zawodzie oraz zasad rekrutacji.
– zwracanie uwagi na zakres i poziom wiedzy dziecka z przedmiotów , które są istotne w dalszym kształceniu zawodowym. Ocenianie realnych możliwości dziecka do dostania się do konkretnej szkoły czy uczelni. Mobilizowanie do poprawy ocen zaległości, aby zwiększyć jego szanse na powodzenie
w rekrutacji.
Nie zostawiaj dziecka samemu w podejmowaniu życiowych decyzji, ale go wspieraj i zapewniaj, że zawsze może liczyć na twoją pomoc. Pamiętaj o tym, że to dziecko musi ostatecznie zadecydować co chcę robić w przyszłości, aby się czuło dobrze i miało szanse spełniać swe marzenia i pasje życiowe.
Nie wybieraj za niego szkoły i zawodu – to musi być jego decyzja.